مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه – CAPM
مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه، مدلی است که رابطه بین ریسک سیستماتیک و بازده مورد انتظار دارایی‌ها به‌خصوص سهام را توصیف می‌کند. CAPM در امور مالی برای قیمت‌گذاری اوراق پر ریسک، تولید نرخ بازده مورد انتظار بر اساس ریسک دارایی‌هایی که هزینه‌های سرمایه آنها محاسبه‌شده است.
ساختار مدل CAPM
فرمول محاسبه بازده مورد انتظار یک دارایی با توجه به ریسک آن به شرح زیر است:
به‌طوری‌که
ایده کلی CAPM بیان می‌کند که سرمایه‌گذاران به دو نوع جبران نیاز دارند: ارزش زمانی پول و ریسک. نرخ بدون ریسک نشان داده‌شده در فرمول بیانگر ارزش زمانی پول و جبران سرمایه‌گذاران برای قرار دادن پول در هر سرمایه‌گذاری در طول زمان است. نرخ بدون ریسک معمولاً بازده اوراق بدهی دولتی است.
نیم دیگر فرمول CAPM نشان‌دهنده ریسک و محاسبه مقدار جبرانی که سرمایه‌گذار باید برای ریسک اضافه انجام دهد. شما می‌توانید این محاسبات را با ضریب بتا انجام دهید که بازده دارایی را با بازده بازار در طول زمان مقایسه می‌کند. بتا نشان‌دهنده این موضوع است که ریسک دارایی با ریسک کلی بازار مقایسه می‌شود و نوسان دارایی و بازار و همبستگی بین آن دو را نمایش می‌دهد.
مثالی از مدل قیمت‌گذاری دارایی سرمایه
با استفاده از مدل CAPM و فرض‌های زیر می‌توانیم بازده مورد انتظار برای سهام را محاسبه کنیم:
نرخ بدون ریسک دو درصد و ضریب بتا (مقیاس ریسک) سهام برابر دو است. بازده مورد انتظار بازار در طول دوره ۱۰ درصد است، به این معنی که ریسک بازار ۸ درصد است (۱۰%-۲%). با قرار دادن مفروضات فوق در مدل CAPM به بازده مورد انتظار ۱۸ درصدی برای سهام می‌رسیم:
۱۸% = ۰٫۱۸ = ۰٫۰۲ + [۲ x (0.10 – 0.02)]
منبع: گروه مشاوران مالی سامان