الگوهای قیمتی هارمونیک، سطوح بعدی الگوی هندسی قیمت را با کمک اعداد فیبوناچی و نقاط چرخش تعیین می‌کنند. برخلاف بیشتر روش‌های تکنیکال، الگوهای هارمونیک تلاش می‌کنند تا حرکات آینده را پیش‌بینی کنند. اجازه دهید نگاهی بی اندازیم به عملکرد الگوهای هارمونیک در بازارهای مالی و به‌ویژه در بازار معاملات ارزی فارکس. (همچنین بخوانید؛ روش فیبوناچی ریتریرسمنت چیست؟)
ترکیب هندسه و اعداد فیبوناچی
معاملات هارمونیک، الگوها و ریاضی را با یکدیگر ترکیب می‌کنند که کاملاً دقیق هستند و براین فرضیه استوارند که الگوها تکرار می‌شوند. در ریشه این روش یک نسبت اولیه و مشتقات آن قرار دارد (۰٫۶۱۸, ۱٫۶۱۸). نسبت‌های تکمیلی عبارت‌اند از؛ ۰٫۳۸۲, ۰٫۵۰, ۱٫۴۱, ۲٫۰, ۲٫۲۴, ۲٫۶۱۸, ۳٫۱۴ و ۳٫۶۱۸٫ نسبت اولیه تقریباً در تمام ساختارها و حوادث طبیعی و محیط‌زیست یافت می‌شود؛ همچنین در ساختارهای اصلی انسان به‌کاررفته است. ازآنجایی‌که این الگو در سراسر طبیعت و درون جامعه تکرار می‌شود، این نسبت نیز در بازارهای مالی دیده می‌شود که تحت تأثیر محیط‌ها و جوامعی هستند که در آن تجارت می‌کنند. (همچنین بخوانید؛ چگونگی معامله سهام در روند صعودی بلندمدت).
با پیدا کردن الگوها در اندازه و ابعاد مختلف، معامله‌گران می‌توانند نسبت‌های فیبوناچی را بر روی الگوها پیدا کنند و با توجه به ترازهای فیبوناچی اقدام به پیش‌بینی حرکات آتی قیمت کنند. این روش معاملاتی به اسکات کارنی نسبت داده‌شده است، هرچند که دیگران الگوها و روش‌های معاملاتی را توسعه دادند و عملکرد این روش را بهبود بخشیدند.
مشکلات روش هارمونیک
الگوهای قیمتی هارمونیک دقیق هستند، رسم الگو برای نشان دادن حرکات آتی و نقاط اصلاحی و بازگشت الزامی است. یک معامله‌گر ممکن است اغلب الگوهایی را ببیند که شبیه الگوهای هارمونیک است، اما ترازهای فیبوناچی بر روی آن نمی‌نشیند و این الگوهای تائید نشده غیرقابل‌اعتماد هستند. هرچند این موضوع می‌تواند یک مزیت باشد، چراکه یک معامله‌گر باید صبور باشد و منتظر زمان و تنظیمات ایدئال بماند.
الگوهای هارمونیک، مدت‌زمان ادامه حرکت فعلی و نقاط برگشت روند را مشخص می‌کنند. ریسک معامله، زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گر در موقعیت معکوس قرار می‌گیرد و الگو شکست می‌خورد. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، بهتر است که معامله‌گر موقعیت خود را ببندد. بنابراین در تمام استراتژی‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری باید مدیریت شود.
مهم است توجه داشته باشید که الگوها می‌توانند در دل دیگر الگوها به وجود آیند و همچنین ممکن است الگوهای غیر هارمونیک در داخل الگوهای هارمونیک وجود داشته باشند. این حالت به اثربخشی نتایج استراتژی الگوهای هارمونیک و افزایش عملکرد ورود و خروج کمک می‌کند. همچنین چند موج قیمتی در الگوی هارمونیک می‌تواند وجود داشته باشد (مثلاً موج CD یا موج AB). قیمت‌ها به‌طور مداوم تغییر می‌کنند، بنابراین مهم است که در تشخیص الگوها به نمای بزرگ‌تر چارت قیمت نگاه کنیم. ماهیت فراکتالی بازارهای مالی به ما اجازه می‌دهد که الگوها را در تایم فریم‌های کوچک تا بزرگ دنبال کنیم. (همچنین بخوانید؛ نظریه بازارهای فراکتالی مالی).
برای استفاده از این روش باید از یک پلت فرم معاملاتی که اجازه رسم چندین فیبوناچی ریتریسمنت را می‌دهد، استفاده کرد.
الگوهای بصری و چگونگی معامله با آن‌ها
انواع مختلفی از الگوهای هارمونیک وجود دارد اما چهار نوع آن‌ها بسیار محبوب هستند. این الگوهای محبوب عبارت‌اند از؛ الگوی گارتلی، پروانه، خفاش و خرچنگ.
گارتلی GARTLEY
الگوی گارتلی اولین بار توسط H.M. Gartley در کتاب “سود در بازار سهام و سطوح فیبوناچی” معرفی شد که بعدها اسکات کارنی آن را در کتاب Harmonic Trader اضافه کرد. سطوحی که در ادامه آمده است از همین کتاب برداشت‌شده است، هرچند که نسبت‌های دیگری هم وجود دارد. که در صورت لزوم به آن‌ها نیز پرداخته‌ایم.
الگوی صعودی معمولاً در ابتدای روند قرار می‌گیرد، به این معنی که شروع اصلاح روند قبل و آغاز حرکت صعودی از نقطه D صورت می‌گیرد. تمام الگوها می‌توانند در محدوده‌های وسیع روند یا کوچک قرار گیرند و لازم است که معامله‌گران از آن آگاه باشند.
درک این اطلاعات به‌یک‌باره کار سختی است. اما این نحوه خواندن چارت قیمت است، در ادامه مثال صعودی را شرح می‌دهیم. قیمت به سمت A حرکت می‌کند سپس اصلاح می‌شود و به سمت B می‌رود که این اصلاح تا B به میزان تراز ۰٫۶۱۸ فیبوناچی ریتریسمنت است. قیمت به سمت BC حرکت می‌کند که درواقع اصلاح AB در تراز ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۸۸۶ فیبوناچی است. حرکت بعدی کاهش به سمت CD است و اصلاح ۱٫۱۳ تا ۱٫۶۱۸ AB است. مهم است که نقطه D اصلاح ۰٫۷۸۶ موج XA باشد.
ناحیه D به‌عنوان potential reversal zone یا ناحیه بازگشتی بالقوه شناخته می‌شود. در این مرحله می‌توان وارد موقعیت‌های خرید شد، هرچند پیشنهاد می‌شود تا تائیدهای قیمت صبر کرد. همچنین حد ضرر مطابق سطوح فیبوناچی باید به‌روز شوند.
برای الگوی نزولی گارتلی به ترتیب فوق اما برعکس، به‌طوری‌که ناحیه D نقطه اتخاذ موقعیت فروش است.
پروانه BUTTERFLY
الگوی پروانه متفاوت‌تر از الگوی گارتلی است، درحالی‌که در الگوی پروانه نقطه D بسیار وسیع‌تر از X است.
در اینجا به مثال نزولی برای تحلیل اعداد نگاهی می‌اندازیم. موج‌بلند AB یک اصلاح ۰٫۷۸۶ از XA است. BC اصلاحی ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۸۸۶ از AB است. CD گسترش ۱٫۶۱۸ تا ۲٫۲۴ AB است. D در یک سطح ۱٫۲۷ از موج XA قرار دارد. D منطقه فروش است، گرچه باید منتظر تائید روند نزولی توسط حرکات قیمت بود. توقف ضرر را نزدیک نگه‌دارید.
با تمام این تفاسیر باید دقت داشته باشید که هر عددی را برای اصلاح موج‌ها در نظر نگیرد چراکه موجب شکست الگو و نهایتاً ضرر و زیان مادی برای شما می‌شود. به‌عنوان‌مثال در بالا مطرح‌شده است که CD اصلاح ۱٫۶۱۸ تا ۲٫۲۴ موج AB است. پس اعداد باید حتماً بین این دو تراز قرار بگیرند.
خفاش BAT
این الگو در ظاهر شبیه به گارتلی است اما مقیاس‌های آن متفاوت است.
بیایید به مثال صعودی نگاه کنیم. افزایش از طریق XA وجود دارد. B به ترتیب ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۵ از XA است. BC به ترتیب ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۸۸۶ از AB است. CD یک گسترش ۱٫۶۱۸ تا ۲٫۶۱۸ موج AB است. D در اصلاح ۰٫۸۸۶ از XA است. ناحیه D به‌عنوان potential reversal zone یا ناحیه بازگشتی بالقوه شناخته می‌شود. در این مرحله می‌توان وارد موقعیت‌های خرید شد، هرچند پیشنهاد می‌شود تا تائیدهای قیمت صبر کرد. همچنین حد ضرر مطابق سطوح فیبوناچی باید به‌روز شوند. توقف ضرر حتماً تعیین شود.
خرچنگ CRAB
به گفته کارنی، الگوی خرچنگ یکی از دقیق‌ترین الگوهای هارمونیک است. درنتیجه به اعداد فیبوناچی بسیار نزدیک است. اینم الگو در ظاهر شبیه به پروانه است اما مقیاس‌های آن متفاوت است.
در یک الگوی صعودی، نقطه B، اصلاح XA از ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۶۱۸ از XA خواهد بود. BC از ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۸۸۶ از AB بازخواهد گشت. CD از ۲٫۶۱۸ تا ۳٫۶۱۸ موج AB گسترش می‌یابد. نقطه D منطقه خرید است.
تنظیمات دقیق و حدود ضرر
هر الگو یک منطقه بازگشتی بالقوه یا PRZ را فراهم می‌کند اما لزوماً قیمت در تمام الگوها یکسان نیست. اگر تمام سطوح رسم شده نزدیک به مقادیر واقعی باشند، معامله‌گر می‌تواند با توجه به نوع الگو وارد موقعیت معاملاتی شود. اگر منطقه پروجکشن گسترش یابد، مانند نمودارهای بلندمدت که در آن سطوح ممکن است ۵۰ پیپ یا بیشتر باشد، به دنبال تائیدات دیگر قیمتی در راستای الگوهای رسم شده باشید. این تائید می‌تواند استفاده از یک اندیکاتور یا تشخیص حرکات قیمت باشد. حد ضرر هم بهتر است که خارج از الگو تعیین شود به این معنی که در صورت شکست الگو، معامله بسته خواهد شد.
جمع‌بندی
معاملات هارمونیک راهی دقیق و ریاضی برای معامله‌گری است، اما به صبر، تمرین و مطالعه زیادی نیاز دارد تا الگوها مدیریت شوند. اندازه‌گیری مقیاس‌های اولیه فقط نقطه آغازین است. حرکت‌هایی که با مقیاس‌های الگوی مناسب سازگار نیستند، یک الگوی نامعتبر تشکیل می‌دهند و می‌توانند معامله‌گران را گمراه کنند.
منبع: گروه مشاوران مالی سامان