ابزارهای مختلف مشتقه به شیوههای متفاوتی قیمتگذاری میشوند. این ابزارها یک قرارداد مالی باارزش مبتنی بر یک دارایی هستند. شایعترین ابزارهای مشتقه عبارتاند از؛ قراردادهای آتی، Options و سواپ. (همچنین بخوانید؛ نگاهی عمیق به بازار مبادله یا Swap). ابزارهای مشتقهِ عجیبوغریبتر مبتنی بر عوامل مختلف نظیر آبوهوا و انتشار کربن هستند.
قراردادهای آتی، نوعی از قراردادهای مالی برای خرید یا فروش کالاهای اساسی در یک قیمت مشخص و در آینده تعیینشده هستند. بنابراین، ارزش قرارداد آتی مبتنی بر قیمت نقدی کالای موردقرارداد است. بهعنوانمثال، قرارداد آتی بر روی ذرت که ۵۰۰۰ بوشل ذرت را شامل میشود، در نظر بگیرید. اگر ذرت با ۵ دلار در هر بوشل معامله شود، ارزش قرارداد ۲۵۰۰۰ دلار خواهد بود. جهت هرچه استاندارد شدن قراردادهای آتی، این قراردادها شامل یک مقدار معین و سطح کیفیت مشخص از کالای مورد معامله میباشند، بنابراین آنها میتوانند در بازارهای متمرکز مالی معامله شوند. قیمت آتی بر اساس نرخ لحظهای کالا که مبتنی بر عرضه و تقاضا است، تغییر میکند.
Options یا حق اختیار بر روی سهام نیز، بخشی از قراردادهای مالی مشتقه هستند. این قرارداد به خریداران حقی میدهند که نمیتواند شکسته شود بهطوریکه بهعنوانمثال مقدار ۱۰۰ عدد سهام را به قیمت و در زمان مشخص بخرند و یا بفروشند.
یک مدل شناختهشده برای قیمت گذاری options، روش Black-Scholes است. این روش قیمت سهام پایه، قیمت Options، زمان سررسید قرارداد، نوسان سهام مورد قرارداد و نرخ بهره بدون ریسک را جهت ارزشگذاری قرارداد در نظر میگیرد.
منبع: گروه مشاوران مالی سامان