افراد و مؤسسات مالی می‌تواند به روش‌های زیادی از اوراق مشارکت استفاده کنند-از اصلی‌ترین راهکارها، یعنی افزایش درآمد پس‌انداز با ریسک کم در کوتاه‌مدت تا راهکارهای پیشرفته‌تر مانند مدیریت ریسک نرخ بهره و تنوع بخشیدن به دارایی‌های سبد سرمایه‌گذاری می‌توان از این اوراق بهره برد.
اوراق مشارکت همچنین می‌توانند به‌عنوان راهکارهای جایگزین در صورت نیاز در نظر گرفته شوند، به‌طور مثال در بحران‌های مالی می‌توانند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشند. درواقع اوراق مشارکت بسیاری پیچیده‌تر و متنوع‌تر از چیزی هستند که ظاهرشان نشان می‌دهد و گزینه‌های گوناگون سرمایه‌گذاری در موقعیت‌های مختلف را ارائه می‌دهد.
همچنین بخوانید؛ بهترین استراتژی پس‌انداز برای اهداف کوتاه‌مدت
۱-مراقبت از سرمایه اولیه
یکی از رایج‌ترین روش‌های استفاده از اوراق مشارکت، نگهداری سرمایه اولیه است. درحالی‌که این مفهوم بیشتر در خصوص اوراق بدهی مانند اخزا بیان می‌شود، می‌توان آن را به سایر اوراق نیز تعمیم داد. برای جلوگیری از فجایع مالی، اوراق مشارکت می‌توانند یک راهکار مناسب باشند.
ازآنجایی‌که اوراق قرضه اساساً وام با بازپرداخت برنامه‌ریزی‌شده و تاریخ انقضای مشخص هستند، وام‌دهندگان (دارندگان اوراق قرضه) می‌توانند انتظار داشته باشند که اوراق مشارکت خود را حفظ و در زمان سررسید اصل پول خود را دریافت می کنند. (این ساده‌ترین دوره زندگی یک برگه بدهی یا مشارکت است: درواقع می‌توان نوساناتی هم بر ارزش بازاری و نرخ‌های بهره خود تجربه کند). برخی از اوراق بدون ریسک باید تا زمان سررسید نگهداری شوند.
۲-پس‌انداز
تاریخ نشان داده است، اوراق بدهی یکی از بهترین روش‌های پس‌انداز است. پس‌انداز در اوراق قرضه یکی از روش‌های امن و زمان‌سنجی شده پس‌انداز در طول زمان است. نقدینگی آنها به‌طور کال توسط دولت و بانک‌های مرکزی تضمین‌شده است و به شکل‌های مختلف به فروش می‌روند. اوراق مشارکت زمانی که در تاریخ سررسید به فروش می‌روند مناسب پس‌انداز هستند و معمولاً توسط سرمایه‌گذاران تازه‌کار و جوان مورداستفاده قرار می‌گیرد.
۳- مدیریت ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ بهره، ریسک ذاتی تمام اوراق مشارکت و بدهی است که ممکن است با تغییر نرخ بهره، ارزش اوراق دچار نوسان شود. این ریسک وجود دارد چراکه ارزش قیمتی اوراق، نقطه اوج ارزش فعلی بهره آتی پرداختی و بازگشت اصل پول است. به دلیل این ارزیابی، یک رابطه معکوس بین ارزش فعلی اوراق و نرخ‌های بهره وجود دارد.
برای مثال هنگامی‌که بهره فعلی افزایش می‌یابد و بقیه پارامترها ثابت هستند، قیمت اوراق باید کاهش یابد. این‌یک مثال ساده از رابطه بین نرخ بهره و قیمت اوراق است. فراتر از ریسک بهره، عوامل دیگری هم می‌توانند بر ارزش اوراق مشارکت مانند اعتبار، نقدینگی و مدت‌زمان سررسید تأثیر بگذارد.
۴-تنوع
معمولاً، تنوع در استفاده از اوراق مشارکت نادیده گرفته می‌شود. همبستگی ضعیف بین اوراق مشارکت و سایر کلاس دارایی‌ها موجب شده تا این ابزار مالی یک گزینه مناسب در ایجاد تنوع سبد سرمایه‌گذاری باشد.
برای مثال می‌توان یک سبد سرمایه‌گذاری شامل سهام و اوراق را طوری ایجاد کرد که در آن همبستگی بین اوراق و سهام نزدیک به منفی یک باشد. (همچنین بخوانید؛ چطور سبد سرمایه‌گذاری را فراتر از سهام ببریم؟). درحالی‌که همبستگی منفی یک بین دو دارایی کاملاً نادر است، همبستگی بین اوراق بدهی و سهام موجب تلطیف نوسانات بازار می‌شود.
۵- ایمن‌سازی
افراد معمولاً از اوراق مشارکت جهت تأمین نیاز نقدینگی در آینده استفاده می‌کنند. مؤسسات مالی همچنین از این روش به شکل پیچیده‌تری به نام ایمن‌سازی بهره می‌برند. این مفهوم، منطبق با مدت‌زمان پیوستن به جریان نقدی پیش‌بینی‌شده است که می‌تواند به‌راحتی با استفاده از فرمول ارزش آتی پول محاسبه شود. (همچنین بخوانید؛ درک ارزش زمانی پول).
۶-برنامه‌ریزی بلندمدت
یکی از مزایای اوراق قرضه نسبت به سایر کلاس دارایی‌ها این است که این اوراق جریان درآمدی قابل پیش‌بینی دارند که می‌توانند برای تأمین هزینه‌های آینده مؤسسات مالی یا زمان بازنشستگی استفاده شوند. این‌یکی از دلایلی است که مؤسسات مالی مانند بانک‌ها و شرکت‌های بیمه از اوراق مشارکت با سررسید طولانی برای برنامه‌ریزی بلندمدت خود استفاده می‌کنند. اوراق مشارکت آنها را قادر می‌سازد تا دارایی خود را به بدهی‌ها (معمولاً به‌عنوان تطبیق دارایی / بدهی شناخته‌شده) با درجه بالاتری از اطمینان نسبت به سایر کلاس‌های دارایی مطابقت دهند.
برخی از ریسک‌های اوراق قرضه چیست؟
البته که هیچ‌کدام از استراتژی‌های فوق کار نخواهد کرد اگر دوره‌های پرداخت، نرخ بهره و تاریخ سررسیدِ قطعی و مشخص نباشند. اوراق قرضه دارای ریسک‌های نرخ بهره، اعتبار و نقدینگی هستند. ریسک‌های اعتباری را می‌توان با خرید اوراق مشارکت و بدهی دولتی کاهش داد. ریسک نرخ بهره نیز می‌تواند با نگهداری اوراق قرضه تا زمان بلوغ کاهش یابد، همان‌طور که اصل پول مطابق تورم پرداخت می‌شود.
جمع‌بندی
افراد و مؤسسات مالی و اعتباری می‌توانند از اوراق مشارکت به‌منظور برنامه‌ریزی بلندمدت، ایمن‌سازی، تنوع، مدیریت ریسک نرخ بهره و پس‌انداز استفاده کنند. اوراق مشارکت دارای جریان پیش‌بینی‌شده درآمد هستند که در صورت مشخص بودن سررسید و دوره‌های پرداخت آنها را ارائه می‌دهند.
منبع: گروه مشاوران مالی سامان
